1915
yılında İstanbul’da doğdu.Kuleli Askeri Lisesi’ni, Harp Okulu’nu (1937)
bitirdi, subaylıktan gazete fıkra yazarlığına geçti (1944), birçok
gazetede yazdı. Sabahattin Ali ile birlikte, biri kapatılınca öteki,
Marko Paşa, Malum Paşa, Merhum Paşa, Alibaba (1646/47) ve tek başına
Zübük (1962) adlı mizah dergilerini çıkardı; yazılarından ötürü hapse
girdi, sürüldü. Bir ara Düşün Yayınevi’ni (1956) kurdu, dağıttı.
Hayatını bağımsız yazar olarak sürdürdü. 6 Temmuz 1995 tarihinde öldü.
Sanata şiirler, gerçekçi hikayeler (Millet Dergisi, 1944) ile
başlamıştı, dünyaca tanınan güçlü bir mizah yazarı oldu. Cumhuriyet
Döneminde Türk Mizahı (1973) adında bir de antoloji düzenlemiş olan
yazar, Türkiye’de ve başka ülkelerde yayımlanacak, oynanacak kitap ve
oyunlarının telif hakları ve dileyenlerin yardım ve bağışlarıyla
yürütülmek üzere, 1972’de bir NESİN VAKFI kurdu; bu vakfın amacı
“Vakfın yurduna her yıl alınacak dört kimsesiz ve yoksul çocuğu,
ilkokuldan başlatarak yüksek okulu, meslek okulunu bitirinceye ya da
bir meslek edininceye dek, her türlü gereksinimlerini sağlayarak
barındırmak, yetiştirmektir.” Vakıf her yıl bir edebiyat yıllığı
çıkarıyor. İlk Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı 1976’da çıktı.
Kazandığı ödüller, armağanlar; A) Türkiye’de; Üç Karagöz Oyunu (bas.
1968) ile Milliyet gazetesinin 6. Karacan Armağanı birinciliğini
(1968), Çiçu ile Türk Dil Kurumu 1970 Tiyatro Ödülü’nü, Pırlatan Bal
oyunuyla Arkın Çocuk Edebiyatı Ödülleri ikinciliğini (1974) kazandı. B)
Yurt dışında aldığı uluslar arası ödüllerse altı tanedir: Üst üste iki
yıl Altın Palmiye (İtalya 1956, 1957), Altın Kirpi (Bulgaristan, 1966),
Krokodil (Sovyetler Birliği, 1069) ve Lotüs (Asya-Afrika Yazarlar
Birliği tarafından Filipinler’in Manila kentinde, 1975) ödülleri. Son
olarak Gabrova kentinde (Bulgaristan) kik yılda bir düzenlenen Gülmece
ve Yergi Şenliği’nde, Uluslar arası Gülmece Kitapları Yarışması’nda
Büyük Ödül’ü ( Hitar Petar Ödülü, 1977) kazandı.
ESERLERİ
İlk baskı yıllarına göre eserleri:
Hikaye kitapları : Geriye Kalan (1948), İt Kuyruğu (1955), Yedek Parça
(1955), Fil Hamdi (1955), Damda Deli Var (1956), Koltuk (1957), Kazan
Töreni (1957), Toros Canavarı (1957), Deliler Boşandı (1957),
Mahallenin Kısmeti (1957), Ölmüş Eşek (1957), Hangi Parti Kazanacak
(1957), Havadan Sudan (1958), Bay Düdük (1958), Nazik Alet (1958),
Gıdıgıdı (1959), Aferin (1959), Kördöğüşü (1959), Mahmut ile Nigar
(1959), Gözüne Gözlük (1960), Ah Biz Eşekler (1960), Yüz Liraya Bir
Deli (1961), Bir Koltuk Nasıl Devrilir (1961), Biz Adam Olmayız (1962),
Sosyalizm Geliyor Savulun (1965), İhtilali Nasıl Yaptık (1965), Rıfat
Bey Neden Kaşınıyor (1965), Yeşil renkli Namus gazı 81965), Bülbül
Yuvası Evler (1968), Vatan Sağolsun (1968), Yaşasın Memleket (1969),
Büyük Grev (1978), Hayvan Deyip Geçme (1980), 70 Yaşım Merhaba (1984),
Kalpazanlık Bile Yapılamıyor (1984), Maçinli Kız İçin Ev (1987), Nah
Kalkınırsın (1988).
Romanları: kadın Olan Erkek (1955), Gol Kralı Sait Hopsait (1957),
Erkek Sabahat (1957), saçkıran (1959), Zübük (1961), Şimdiki Çocuklar
Harika (1967), Tatlı Betüş (1974), Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz (1977),
Surname (1976), Tek Yol (1978).
Anıları: Bir Sürgünün Hatıraları (1957), Böyle Gelmiş Böyle Gitmez (1.
Bölüm 1966, 2. Bölüm 1976), Poliste (1967), Yokuşun Başı (1982), Salkım
Salkım Asılacak Adamlar (1987), Rüyalarım Ziyan Olmasın (1990).
Masalları: Memleketin Birinde (1987), Hoptirinam (1960), Uyusana Tosunum (1971), Aziz Dededen Masallar.
Taşlama: Azizname (1970).
Fıkralar: Nutuk Makinası (1958), Az Gittik Uz Gittik (1959), Merhaba
(1971), Suçlanan ve Aklanan Yazılar (1982), Ah Biz Ödlek Aydınlar
(1985), Korkudan Korkmak (1988),
Gezi: Duyduk Duymadık Demeyin (1976), Dünya Kazan Ben Kepçe (1977),
Oyunlar: Biraz Gelir misiniz (1958), Bir Şey Yap Met (1959), Toros
Canavarı (1963), Düdükçülerle Fırçacıların Savaşı (1968), Çiçu (1970),
Tut Elimden Rovni (1970), Hadi Öldürsene Canikom (1970), Beş Kısa Oyun
(1979), Bütün Oyunları Adam Yayınları’nda çıktı (1982).
Barbaros’un Torunu, Hakkımı Ver Hakkı, Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz oyunları basılmadı.
Şiir kitapları: Sondan Başa (1984), Sevgiye On Ölüme Beş Kala (1986),
Kendini Yakalamak (1988), Hoşçakalın (1990), Sivas Acısı (1995)
Konuşmalar: İnsanlar Konuşa Konuşa (1988), Çuvala Doldurulmuş Kediler
(1995). 1995’te çeşitli türdeki kitaplarından yaptığı seçki Sizin
Memlekette Eşek Yok mu? adıyla yayınlandı.
HAKKINDA YAZILANLAR
1.Çağımızın Nasrettin Hoca’sı Aziz Nesin Demirtaş Ceyhun adlı kitabında yazarla ilgili anıları topladı.
2.Deniz Gezmiş'ten Yaşar Kemal'e
Portreler
Oral Çalışlar
Çağdaş Yayınları
Deniz Gezmiş, Yaşar Kemal, Aziz Nesin, Yılmaz Güney, Mehmet Ali Aybar,
Sabahattin Ali, Fikret Otyam, Panayot Abacı, Lefter ve... Bu kitapta
onların öykülerini okuyacaksınız. Bütün bu portrelerin, bir dönemin
güzel bir resini vereceğine inanıyoruz. Bazılarını yakından tanıdınız,
bazılarının adını ise hiç duymadınız. Onlar bizi bize anlatıyor. Bir
dönemin tanıklığını da içeren bu portreleri beğeneceğinizi umuyoruz.