ERTUGRUL GAZI
(1188 - 1281)
Uç
beyi olarak hüküm sürmüstür. Hükümranlik süresi Osmanogullari'nin en
uzunudur. Babasi Gündüz Alp,annesi Hayme Ana (Haymana)dir.Babasinin
ölümü üzerine Ertugrul Bey babasinin yerine geçti. Ailesinin bir kismi
Ahlat'ta kaldi. Malazgirt Meydan Savasi'ndan sonra Kayi Boyu'nun bir
kismi Ankara'nin batisindaki Karacadag yöresine yerlestirilmislerdir.
Yassiçemen meydan muharebesinde Selçuklu Sultani Alaaddin Keykubat
lehine yararliklar gösterdi. Selçuklu Sultani, Kayi Beyi'ne Bizans
sinirinda 1000 kilometrekarelik bir topragi Bizans'a karsi siniri
savunmak ve ileriye götürmek göreviyle verdi.13.asir ortalarinda
Ankara'nin batisindan göç edip Sögüt ve Domaniç'i ele geçiren Ertugrul
Bey idaresindeki Kayi asireti,400 çadir halkindan olusuyordu.Bugünkü
Kütahya-Bursa-Bilecik illerinin sinirlarinin birlestigi bölgedeki
topraklari beyligine “yurt” tuttu.Sögüt Kasabasi'nin fethinden sonra
beylik merkezini Sögüt'e tasidi. Ölümünde Bizans'tan yaptigi fetihlerle
topraklarini 4.800 kilometrekareye çikarmisti.
Osmanli
Devleti'nin temellerini atan Ertugrul Gazi,Oguzlarin Kayi Boyu'na
mensup olup Selçuklularin uç beyi degildir.Selçuklu Türkiyesi'nin
Bizans sinirinin kuzey kesiminden sorumlu büyük uç beyleri olan
Çobanogullari'na taabi olmustur. Ancak oglu Osman Bey 1300 yili basinda
büyük uç beyi olup,artik dogrudan dogruya Selçuklu Sultani'na
baglanmistir.
Oglu Osman Gazi'ye yaptigi vasiyeti ile alti
asir boyunca ayakta kalacak olan bir devletin idarecilik ruhunun
temellerini atmistir.Ölüm tarihi kesin olarak bilinmeyen Ertugrul
Gazi'nin 90 yasindan fazla oldugu halde (1281-1288) tarihleri arasinda
Sögüt'te vefat ettigi bilinmektedir. Türbesi Bilecik ili sinirlari
içerisinde olan Sögüt Ilçesi'ndedir.
Sögüt ilçesi'nde her yil
Ertugrul Gazi'yi anma törenleri yapilmaktadir.Orhan Saik Gökyay'in
tesbitine göre Dede Korkut kitabinin önsözünde su kayit yer almaktadir:
“Korkut ata ayitti,ahir zamanda hanlik gerü Kayi'ya dege,
kimesne ellerinden almaya,ahir zaman olup kiyamet kopunca. Bu dedügü
Osman neslidür, isde sürilü gideyorur.”