1914
yılında İstanbul’da doğdu.Ankara Gazi Lisesi’ni bitirdi (1932).
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ndeki
öğrenimini yarıda bıraktı (1935), Ankara’ya giderek PTT Umum
Müdürlüğü’nde çalıştı (1936-1942), Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme
Bürosu’na memur oldu (1945), oradan ayrılınca (1947) Yaprak dergisini
çıkardı ( 1 Ocak 1949’dan 15 Haziran 1950’ye kadar 28 sayı çıktı, Son
Yaprak adlı özel bir sayı ölümü üzerine arkadaşları tarafından
çıkarıldı). 14 Kasım 1950 tarihinde beyin kanamasından öldü.
Rumelihisarı mezarlığına gömüldü.
Kişiliğini belli eden ilk şiirlerini arkadaşları Oktay Rıfat ve Melih
Cevdet’le birlikte Varlık dergisinde yayımlamaya başladı, büyük bir
ilgi gördü, sağlığında kendinden çok bahsettiren şair oldu. Şiiri bir
takım kalıp ve klişelerden, şairanelikten, yıpranmış benzetmelerden
kurtararak, daha kısa daha basit bir şekle soktu; yalın bir halk dili
kullandı, gündelik sözlerle zaman zaman (Aralık 1936-15 Nisan 1940,38
şiir), çok kısa zamanda büyük yergi ve espriden faydalanarak, gündelik
yaşantılar üzerine yazdı.
ESERLERİ
Şiir kitapları: Garip (Oktay Rıfat ve Melih Cevdet’le beraber, 1941),
Garip (yalnız kendi şiirleriyle, genişletilmiş 2. baskı,1945),
Vazgeçemediğim (1945), Destan Gibi (1946), Yenisi (1947), Karşı (1949).
Sağlığında bu altı kitaba aldığı şiirleriyle, bu kitaplara girmemiş
başka şiirleri, ölümünden sonra tek kitap halinde basıldı: Orhan veli,
Bütün Şiirleri (1951).
Düzyazıları, eleştiri ve hikayeleri: Orhan Veli, Nesir Yazıları (1953,
2. b. Denize Doğru adıyla, 1970) adlı kitapta toplandı. La Fontaine’nin
49 fable’ini nazımla Türkçe’ye çeviren şair (La Fontaine Masalları, 2
kitap, 1943), aynı şekilde Nasrettin Hoca Hikayeleri (1949) adlı
kitabında da Hoca’nın 72 fıkrasını nazma çevirdi. Çeviri kitaplarının
sayısı 12’dir.
Asım Bezirci’nin derlediği çeviri şiirleri ise Çeviri Şiirler (1982)
adıyla; düzyazıları da, yenide Bütün Yazılar I, II (1982) adıyla
yayımlandı.
Orhan Veli/Bütün Eserleri dizisinin ilk kitabı Edebiyat Dünyamız
(1975)’da şairin düzyazıları, konuşma ve röportajları (haz. Asım
bezirci), ikinci kitapta Bütün Şiirleri (1975) derlendi.
HAKKINDA YAZILANLAR
Adnan Veli Kanık, ağabeyinin biyografisi ile basında çıkmış
yazılarından seçme parçaları şu kitapta derledi: Orhan Veli İçin (1953).
Şair üzerine bir inceleme Asım Bezirci’nin, zengin bir bibliyografya da veren Orhan Veli Kanık adlı eseridir (1967).
ANLATAMIYORUM
Ağlasam sesimi duyar mısınız,
Mısralarımda;
Dokunabilir misiniz
Gözyaşlarıma, ellerinizle?
Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel,
Kelimelerin kifayetsiz olduğunu
Bu derde düşmeden önce.
Bir yer var, biliyorum;
Her şeyi söylemek mümkün;
Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum;
Anlatamıyorum.